Inclusie

"Inclusief onderwijs is een onderwijsmodel dat aan alle leerlingen onderwijs wil aanbieden in één totaal onderwijsgebeuren, binnen één omgeving die zich aanpast aan ieders noden. Alle leerlingen worden opgenomen in één geheel, waarin participatie van elke leerling wordt nagestreefd."

 

"Inclusie is het maatschappelijke proces dat vertrekt vanuit gelijkwaardigheid, antidiscriminatie en meerwaarde van diversiteit. In dit proces past men de opvattingen en structuren aan de verschillen tussen mensen aan, zodat alle burgers erbij kunnen horen en rechten en kansen hebben om evenwaardig te participeren in de samenleving.

Inclusie is volgens de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR): ’het erkennen en waarderen van verschillen tussen mensen; het onderkennen van contextfactoren in het voorkomen van een ‘handicap’; het wegnemen of verkleinen van barrières in de omgeving om handicap te verminderen’.

Inclusie wordt in de woordenboek onder andere verklaard als “ingesloten worden” en als synoniem vinden we “alles inbegrepen” terug. Bij een inclusiedenken en visie past de samenleving zich aan aan personen met een handicap, aan mensen die anders zijn. De maatschappij respecteert diversiteit. Bij inclusie gaat het over een andere organisatie van de samenleving (wonen, werken, vrije tijd, zorg, dagelijks leven, …) om zo tegemoet te komen aan de mogelijkheden en noden van alle burgers, ook deze met een handicap.

Hier wordt, in tegenstelling tot bij een integratiedenken, de maatschappij zélf in vraag gesteld." - GRIP vzw

 

"Kernbegrippen inclusie"

Iedereen heeft zijn of haar mening over een complex begrip als inclusie. De dimensies, domeinen, indicatoren en vragen verschaffen een steeds gedetailleerder inzicht. Veel mensen ervaren dat het idee van inclusie duidelijker wordt naarmate ze langer met de materialen bezig zijn. Inclusie houdt verandering in. Het is een continu proces om het leren en participeren van alle leerlingen te versterken. Het is een ideaal waarnaar scholen streven, maar dat nooit volledig wordt gehaald. Inclusie begint echter zodra het precies van toenemende participatie is begonnen. Een inclusieve school is een school in beweging.

 

Inclusie in het gewoon onderwijs brengt het volgende met zich mee:

  • Gelijke waardering van alle leerlingen personeel
  • Leerlingen meer laten participeren aan de cultuur, het onderwijsprogramma en de omgeving van de school en hun uitsluiting  hiervan verminderen
  • De cultuur, het beleid en de praktijk herstructureren in scholen zodat ze meer aansluiten op de diversiteit van de leerlingen in de plaatselijke gemeenschap
  • Barrières bij leren en participeren terugdringen voor alle leerlingen, niet alleen voor degenen met een beperking of zij die zogenaamd 'specifieke onderwijsbehoeften' hebben.
  • Leren van pogingen om barrières rond toegankelijkheid en participatie van bepaalde leerlingen te overwinnen om zodoende bredere veranderingen teweeg te brengen ten gunste van alle leerlingen
  • Verschillen tussen leerlingen beschouwen als een hulpmiddel om het leren te bevorderen i.p.v. barrières die overwonnen moeten worden
  • Het erkennen van het recht van een leerling om in zijn of haar eigen buurt naar school te kunnen gaan
  • Het verbeteren van scholen voor zowel personeel als leerlingen
  • Het benadrukken van de rol van scholen bij het opbouwen van een gemeenschap en het ontwikkelen van waarden, evenals het verbeteren van prestaties
  • Het bevorderen van een duurzame en wederkerige relatie tussen school en buurt
  • Inzien dat inclusie in het onderwijs een aspect van inclusie in de maatschappij is

 

Inclusie gaat uit van de erkenning van de verschillen tussen leerlingen. De ontwikkeling van een inclusieve benadering van leren en onderwijzen, respecteert zulke verschillen en bouwt daarop verder. Dit kan verregaand veranderingen met zich meebrengen in wat er in klaslokalen, lerarenkamers, op schoolpleinen en in de relaties met ouders/verzorgers gebeurt. Om ieder kind of iedere jongere erbij te laten horen, moeten we onze aandacht schenken aan de totale persoon. De kans bestaat dat dit verwaarloosd wordt., wanneer inclusie zich concentreert op slechts één aspect van een leerling, zoals een beperking, of de noodzaak om Nederlands te leren als tweede taal. Het uitsluiten van ene kind met een beperking kan  te maken hebben met zijn of haar achtergrond of kan ontstaan doordat het onderwijsprogramma niet inspeelt op zijn of haar interesses.

 

Ainscow, M., Booth, T. (2009). Index voor inclusie: werken aan leren en participeren op school. CSIE, Perspectief.

Maak jouw eigen website met JouwWeb